Bu site emekli olmuştur. Arşiv amaçlı olarak BT AKADEMİ sponsorluğunda yayın hayatına devam etmektedir.




C#nedir?com
 
YAZAR HAKKINDA
Orhan Albay
Orhan Albay
http://www.csharpnedir.com/
İletişme geçmek için tıklayın.
3 Makalesi yayınlanmakta.
Yazar hakkında detaylı bilgi için tıklayın.
Yayınlanan diğer makaleleri için tıklayın.
İlgili etiketler: { return attribute componenti datetime gerekli ilgili lisansli object parametre property propertygrid public return string tanimli C# / VC#/.NET Orhan Albay
 
YAZI HAKKINDA
Türü : Makale
Serbest Köşede C#nedir?com üyelerinin hazırladıkları yazılar yayınlanır. Bu yazılar editör incelemesine girmeden yayınlanır.
Seviyesi : Başlangıç
Kategori : C# / VC#/.NET
Yayınlanma Tarihi : 30.7.2004
Okunma Sayısı : 23389
Yorum Sayısı : 2     yorum yaz
Site İçi AramaSİTE İÇİ ARAMA
Üye Girişini AçÜye GİRİŞİ
Üye girişi için tıklayın.
Kullanıcı Adı
Şifre
 
Beni her zaman hatırla
Bir hafta boyunca kullanıcı bilgilerinizi kullanıcı çıkışı yapana kadar hatırlar. (Paylaşılan bilgisayarlarda önerilmez.)
 
Şifremi / Kullanıcı Adımı unuttum.
 
.net TV RSS Serbest KÖŞE (?)
Serbest Köşede C#nedir?com üyelerinin hazırladıkları yazılar yayınlanır. Bu yazılar editör incelemesine girmeden yayınlanır.
emre TAŞ
Silindi
emre TAŞ
yazının devamı >
emre TAŞ
silindi
emre TAŞ
yazının devamı >
emre TAŞ
silindi
emre TAŞ
yazının devamı >
emre TAŞ
silindi
emre TAŞ
yazının devamı >
emre TAŞ
silindi
emre TAŞ
yazının devamı >
Makale Gönder Bende Yazmak İstiyorum
.net TV RSSBlogroll
Turhal Temizer
Conda install environment.yml Package 29.3.2024
Turhal Temizer
Mac OS/X Removing CUDA 29.3.2024
Burak Selim Şenyurt
Kurumsal Yazılımcının Oyun Geliştirme ile İmtihanı 29.3.2024
Burak Selim Şenyurt
Matematik ve Oyun Programlama - Missile Command - Final 29.3.2024
  Diğer Herşey
Sponsorlar
BT Akademi
Medya Portakal
Video Hosting Sponsoru
Csharpnedir.com bir Ineta üyesidir
Uzman Abi
Her Yönüyle C# - Sefer Algan
Herşey Bir Nesnedir - 2
 
Kapat
Sayfayı Yazdır Sık Kullanılanlara Ekle Arkadaşıma Gönder MySpace Del.Ico.Us Digg Facebook Google Mixx Reddit StumbleUpon
Önceki makalemizde nesnenin öneminden bahsetmiş ve bir ev-ödevi ile konuyu bir sonraki makalede devam ettirmek için sonlandırmıştık. Bu makalede yeni bir konuya giriş yaparak sorumuzun cevabını bulmaya çalışacağız. Ama önce Properties Windowdan bahsedelim. Delphi programcılarının "Object Inspector" olarak bildiği, formumuza design-time da eklediğimiz kontrollerin özelliklerini değiştirmemize yarayan penceredir..



Yukardaki şekilde TextBox componentine has bilgilerin PropertyGrid e nasıl yansıtılacağını belirleyen alanları görüyorsunuz. Bu işlem ise componenti yazarken programcı tarafından belirleniyor.
Örneğin :
Microsoft yazılımcıları TextBox componentinin renk, metin, hizalama, font gibi şekilsel özelliklerini Appearance başlığı altında, yine aynı şekilde Enter tuşuna basılınca alt satıra geç, küçük büyük harf duyarlılığı olsun, yanlızca okunabilsin gibi componentin sergileyeceği davranışı ile ilgili özelliklerini ise Behavior kategorisi altında toplamış. Diğer kategorilerin incelenmesini ise size bırakıyorum.



Birde seçilen özellik ile ilgili aşağıda detaylı bilgisini görüyorsunuz. Text property için "The text contained in the control" yazan alan ise bu özelliğin açıklamasını (Description) gösteriyor.

Bahsettiğim bu belirlemeyi sağlayan mekanizma ise Attribute tanımlama ile oluyor. Kendi sınıflarınızı yazarken attribute leri kullanarak sınıfınıza ait özelliklerin PropertyGrid te bu şekilde hiyerarşik bir şekilde gösterilmesini sağlayabilirsiniz. Şimdi aşağıdaki TextBox componentinden türettiğimiz kendi yazdığımız componenti inceleyelim.

public class MetinKutusu : TextBox
{
  //private - protected değişkenler

  [
   Category("Goruntu"),
   Description("Metni buraya yazınız"),
  ]
  public string Metin  //özellik adı
  {
     get { return base.Text; }
     set { base.Text = value; }
  }
}

Yukarıdaki componenti formunuza eklediğinizde PropertyGrid te bizim Metin ismini verdiğimiz özelliğin görünmediğini göreceksiniz. Çünkü ön tanımlı olarak bütün özelliklerin yukarıdaki bahsettiğim attributelerden bahsetmediğim Browseable niteleyicisi false olarak kabul edilir. Bu, sizin tanımladığınız bütün özelliklerin design aşamasında PropertyGrid te değiştirilemeyeceği sadece çalışma zamanında (run-time) değiştirilebileceği anlamına gelir. Design aşamasında da bu özelliğin değerini değiştirmek isterseniz özelliğin Category ve Description attribute tanımlamasının yanına Browseable(true) yazmanız yeterli olacak.

  [
   Category("Goruntu"),
   Description("Metni buraya yazınız"),
   Browsable(true)
  ]

MetinKutusu ismini verdiğimiz componenti forma eklediğimiz zaman yandaki PropertyGrid teki gibi bizim tanımladığımız özelliğinde eklendiğini göreceğiz.

Buraya kadar herşey tamam olmalı. Çünkü geçen makaledeki sorumuzun cevabına adım adım yaklaşıyoruz. Hangi makale, ne sorusu? diye soranlar varsa işte adres burada. http://www.csharpnedir.com/makalegoster.asp?MId=312. Devam etmeden, önceki makaleyi okumanızı tavsiye ediyorum.

Attributelere geri donelim. Attribute sınıfı System isim uzayında tanımlı olup sınıfınızın diğer sınıflardan ayrılan bazı niteliklere sahip olmasını sağlar. Kendi attributelerimi nasıl tanımlayacağım ve nasıl kullanacağım (diğer sınıflardan farkını nasıl ayırt edeceğim?) diye soruyorsanız okumaya devam.

Öncelikle Attribute sınıfından yeni bir sınıf türetip ek özelliklerinizi ekleyeceksiniz. Aşağıda saçma olmakla beraber anlaşılır olacağını düşündüğüm şöyle bir örnek vereyim. Yazdığınız componentin lisanslı olmaması halinde componentinizi yasal olmayan yollarla ele geçiren bir kişiyi uyarmayı sağlayacak bir attribute tanımlaması yapmak istediğinizi düşünelim;

 
using System;

[AttributeUsage(AttributeTargets.Class | AttributeTargets.Struct)]
public class LisansAttribute : Attribute
{
   bool lisansli;     // -> true : lisanslı,  false : lisanslı değil

   public LisansAttribute(bool Lisansli) : base()  -> Temel Attribute sınıfının parametre almayan default constructori
   {
      this.lisansli = Lisansli;
   }

   public bool Lisansli
   {
      get { return lisansli;   }
      set { lisansli = value; }
   }
}
Tanımladığımız bu attribute nasıl kullanılacak ??
Yukarıda nasıl Category, Description veya Browsable attributelerini kullandıysak öyle kullanacağız. Ama ondan önce birşey daha ekleyelim. Sınıfın üzerinde tanımladığımız şu AttributeUsage da ne acaba? diyorsanız, Cevap : Bu Attribute un kullanılacağı yerleri belirtiyor. Biz sadece sınıf ve yapılarda kullanmak istiyoruz. eğer sadece property lerde kullanmak istersek [AttributeUsage(AttributeTargets.Property)] dememiz gerekecek. Şimdi bu attributeu kullanan bir sınıf yazalım.
 
[Lisans(false)]
public class Lisansli
{
  ...
  ... 
}
Attribute adımız LisansAttribute idi ama Attribute sonekini yazmamıza gerek yok. LisansAttribute değerini (bizim örneğimizde : false) okuyabilmek için System.Reflection uzayını kullanacağız. Bu konuda gerekli ön-bilgiyi almak için Burak Şenyurt arkadaşımızın makalesini de incelemenizi tavsiye ederim. http://www.csharpnedir.com/makalegoster.asp?MId=172.

Hatırlarsanız önceki makalemde object sınıfının öneminden bahsetmiştik. İşte yine başlıyoruz. Parametre olarak object göndereceğiz, GetType() metodu ile objnin tipini alıp System.Reflection uzayında tanımlı bizim için gerekli olacak GetCustomAttributes metodu ile bu obj de tanımlı attribute leri elde edeceğiz. Bu metodun bool olan ikinci parametresi true ise, kalıtım zinciri üzerindeki tüm temel sınıfların niteliklerini dahil et anlamındadır. Aksi halde sadece belirtilen tip tarafından tanımlanan nitelikler bulunacaktır.
 
private void Lisanslimi(object obj)
{
  Type objType = obj.GetType();
  LisansAttribute[] lisanslar = (LisansAttribute[]) objType.GetCustomAttributes(typeof(LisansAttribute), true);
  if ( lisanslar.Length > 0)  // LisansAttribute belirtilmiş ise lisanslar dizisinin uzunluğu sıfırdan büyük olmalıdır.
  {
     LisansAttribute lisans = lisanslar[0];  // Tek Lisans tanımlı. 0. indeksteki lisansı al.
     if ( lisans.Lisansli )  // LisansAttribute unun Lisanslı propertysi bu objectin lisanslı olup olmadığına boolean (true - false) bir ifadeyle cevap verecek.
         // object lisanslı
     else
         // object lisanslı değil, lütfen telefon ile lisans numarası alınız.  
  }
  else
     throw new Exception("LisansAttribute tanımlı değil");  //sınıf tanımından önce [Lisans(true|false)] belirtilmemiş.
}
Buraya kadar kafanıza takılan bir nokta yok ise geçen makalemizin cevabı için adım adım ilerleyelim.
Bilindiği gibi bir veritabanında tablo gruplanmış veriler kümesinden oluşmaktadır. Veriler ise alanlar ve herbir alanın veri tipi ile ifade edilir. Örneğin;
Uyelerinizin kaydını veritabanında tutmak isterseniz, UYELER adında bir tablo ve bu tablodaki verilerin ise AD, SOYAD, EMAIL, DOGUM_TARIHI, KULLANICI_ADI, SIFRE gibi alanlardan olusmasini istersiniz. ve unique primary key alanı muhtemelen ID (int) olacak.
AD, SOYAD, EMAIL, KULLANICI_ADI ve SIFRE -> string
DOGUM_TARIHI ise DateTime olacaktır. Bu nedenle Sınıfları da birer tablo olarak düşünemez miyiz acaba?
 

public class UYE
{
   string ad;
   string soyad;
   string email;
   string kullanici_adi;
   string sifre;
   DateTime dogumTarihi;

  public string Ad
  {
    get { return ad;   }
    set { ad = value; }
  }

  public string Soyad
  {
    get { return soyad;   }
    set { soyad = value; }
  }
 
  ....

  public DateTime DogumTarihi
  {
     get { return dogumTarihi;   }
     set { dogumTarihi = value; }
  }
}
Pekala bu sınıftan oluşturduğum bir kaydı veritabanına nasıl yazacağım?

public void YeniUye()
{
   UYE uye = new UYE();
   uye.Ad = "Orhan";
   uye.Soyad = "Albay";
   ...
   uye.DogumTarihi = "11.04.1980";

   // uye sınıfını oluşturdum ama nasıl kayıt yapacam tabloya ????
}
Cevap : Attribute kullanarak.

İşte başlıyoruz.  Önce attribute tanımlamalarımızı yapalım. DatabaseTableAttribute sadece class ve struct larda kullanılacak. DataColumnAttribute ise sadece sınıfın propertylerinde kullanılacak.

 
[AttributeUsage(AttributeTargets.Class | AttributeTargets.Struct)]
public class DatabaseTableAttribute : Attribute
{
   string tabloAdi;

   public DatabaseTableAttribute(string TabloAdi) : base()
   {
     this.tabloAdi = TabloAdi;
   }
  
   public string TabloAdi
   {
      get { return tabloAdi; }
      set { tabloAdi = value; }
   }
}

[AttributeUsage(AttributeTargets.Property)]
public class DataColumnAttribute : Attribute
{
   string kolonAdi;
   bool primaryKey = false;

   public DataColumnAttribute(string KolonAdi) : base()
   {
      this.kolonAdi = KolonAdi;
   }

   public string KolonAdi
   {
      get { return kolonAdi; }
      set { kolonAdi = value; }
   }

   public bool PrimaryKey
   {
      get { return primaryKey; }
      set { primaryKey = value; }
   }
}
Şimdi attributelerimizi bu sınıfa uygulayalım.
 
[DatabaseTable("UYELER")]
public class UYE
{
   int id;
   string ad;
   string soyad;
   string email;
   string kullanici_adi;
   string sifre;
   DateTime dogumTarihi;

  [DataColumn("ID", KeyField=true)]    // KeyField=true , primary key
  public int ID
  {
    get { return id;   }
    set { id = value; }
  }

  [DataColumn("AD")]
  public string Ad
  {
    get { return ad;   }
    set { ad = value; }
  }

  [DataColumn("SOYAD")]
  public string Soyad
  {
    get { return soyad;   }
    set { soyad = value; }
  }
 
  ....

  [DataColumn("DOGUM_TARIHI")]
  public DateTime DogumTarihi
  {
     get { return dogumTarihi;   }
     set { dogumTarihi = value; }
  }
}
Şimdi bu sınıftan oluşan bir nesneyi database ten çekmek için gerekli olacak SELECT cümlesini ve bu nesneyi tabloya kaydetmek için gerekli olacak INSERT, silmek için DELETE ve güncellemek için UPDATE cümlelerinin nasıl oluşturulacağını inceleyelim.
 
public static string GetSelectCommandTextForObject(Type objType, params object[] parametreler)
{
   StringBuilder sb = new StringBuilder();

   // DatabaseTable Attributelerini al.
   DatabaseTableAttribute[] databaseTables = (DatabaseTableAttribute[]) objType.GetCustomAttributes(typeof(DatabaseTableAttribute), true);

   if(databaseTables.Length > 0)
   {
       sb.Append("SELECT ");

       foreach(PropertyInfo property in objType.GetProperties(BindingFlags.Public | BindingFlags.Instance)) //sadece bu sınıfın property lerini al. Temel sınıfınkilerini değil.
       {
          // Herbir property için DataColumn Attributelerini al
          foreach(DataColumnAttribute field in property.GetCustomAttributes(typeof(DataColumnAttribute), true))
          {
             sb.Append("[" + field.KolonAdi + "]");
             sb.Append(", ");
          }
       }

       sb.Remove(sb.Length-2, 2);
       sb.Append(" FROM ");
       sb.Append(databaseTables[0].TabloAdi); // tek DatabaseTable Attribute tanımlı. 0. indekstekini al.
       if(parametreler != null && parametreler.Length > 0)
       {
          sb.Append(" WHERE ");
          for(int i=0; i<parametreler.Length; i++)
          {
             sb.Append(parametreler[i].ToString());
             sb.Append(" AND ");
          }

       sb.Remove(sb.Length-5, 5);
    }
  }
      else
          throw new Exception("DataTable belirtilmemiş");

   return sb.ToString();
}

Bu static metodun aldığı 1. parametre object tipi , 2. parametre ise parametreler.

Kullanımı ve Ürettiği SELECT cümlesi:

object[] parametreler = new object[] {"ID=1"};
string SelectText = GetSelectCommandTextForObject( typeof(UYE), parametreler );
SONUC : SelectText = "SELECT ID, AD, SOYAD, EMAIL, KULLANICI_ADI, SIFRE, DOGUM_TARIHI FROM UYELER WHERE ID = 1";

Bu select cümlesini DataAdapter SelectCommand.CommandText ine gönderir ve Execute ederseniz tablodan ilgili kaydı çekersiniz.

Diğer cümlelerin oluşturulması ise Select cümlesinin oluşturulması ile hemen hemen aynı. Örnek kodları indirebilirsiniz.
Sürekli farklı sınıflarla çalışıyor iseniz ve bu sınıfların tablolarla ilişkisi varsa bu şekilde attribute yazıp sınıflara uygulayıp dinamik olarak sınıflardan ilgili SQL cümlesini oluşturup tabloya kaydedebilirsiniz. Bu şekilde kendi BusinessObject lerinizi oluşturup her defasında yeniden tanım yapmanıza gerek kalmadan programınızın ince noktalarına yoğunlaşabilirsiniz. Zaman tasarrufu sağlamış olursunuz. Gelecek makalede TreeView`e farklı tipten nesneleri nasıl ekleriz? konusunu işleyeceğiz. Görüşmek üzere.

Orhan ALBAY
[email protected]

Makale:
Herşey Bir Nesnedir - 2 C#, Visual C# ve .NET Orhan Albay
  • Yazılan Yorumlar
  • Yorum Yaz
EYL
9
2004
gercekten mukemmel kutluyorum Şahin
Sayfalar : 1 
Yorum yazabilmek için üye girişi yapmalısınız. Üye girişi için tıklayın.
Üye değilseniz Üyel Ol linkine tıklayarak üyeliğinizi hemen başlatabilirisniz.
 
  • Bu Konuda Son 10
  • Eklenen Son 10
  • Bu Konuda Geçmiş 10
Bu Konuda Yazılmış Yazılmış 10 Makale Yükleniyor
Son Eklenen 10 Makale Yükleniyor
Bu Konuda Yazılmış Geçmiş Makaleler Yükleniyor