Asp.Net ile geliştirdiğimiz uygulamalarda kullanıcı bazlı olarak işlem yaptırmak istediğimizde verilen doğru olarak girilip girilmediğini kontrol etmemiz gerekmektedir. Örneğin böyle bir kontrol yapmadığımızda kişiler kimlik numarasını girmek yerine adını da yazabilmektedir. Bu istenmeyen bir durumdur. Kimlik numarası 11 haneden oluşmakta ve yalnızca rakamlardan oluşmaktadır ki harf girilmesi istenmeyen durumlar arasında gösterilmektedir. Peki bu kontrolü yapmak için nasıl işlemler uygulamamız gerekmekte kısaca bir hatırlayalım. Klasik yöntemlerden birincisi sayfamızın markup kod tarafında Java Script ile hazırlanmış kontrolleri ekleyerek kullanabiliriz. Bir diğer seçeneğimiz *.cs veya *.vb kod tarafında hazırlamış olduğumuz manüel kontroller yardımı ile bu durumu engelleyebilme şansımız vardır. Fakat bu yöntemin çalışması için internet sayfasının en az bir kez server ile haberleşmesi ve yeniden yüklenmesi gerekmektedir ki bu da web sitesinin hızlılığı açısından istenmeyen bir durumdur. Son ve en sık kullanılan özellik ise Asp.Net Validation kontrollerinin kullanılmasıdır. Bu yöntem oldukça başarılı ve bizim kullanmış olduğumuz kontrol üzerindeki işlemimiz tamamlandığı anda kendisini aktifleştiren bir yöntemdir.
Yukarıdaki paragrafta yer alan özelliklerin hepsini okuduktan sonra her şey çok güzel o zaman ben işlemimi Asp.Net Validation kontrolleri yardımı ile gerçekleştireyim şeklinde aklınıza çözüm gelebilir. Evet yapabiliriz. Fakat bizim ana amacımız hazırlanan internet sayfalarınız daha performanslı bir şekilde açılabilmesi olduğu için Validation kontrolleri yerine başka bir kontrol kullanalım. Fakat unutmayalım ki MVC Framework ile hazırlamış olduğumuz uygulamalarda Asp.Net kontrolleri kullanılması mümkündür. Ama biz controller tarafında hazırlayacak olduğumuz işlemler yardımı ile Validation kontrollerini kullanmak istiyoruz. Çünkü bizler web sayfasının markup kodunda asp kontrolleri yerine Html.* şeklinde HTML içeriklerini kullanmak istemekteyiz. Bu yazımız boyunca bu işlemleri nasıl yapabileceğimize detaylı bir şekilde incelemeye çalışıyoruz olacağız.
Validation işlemlerimizi yapabilmemiz için Model kavramını incelerken kullanmış olduğumuz proje üzerinde değişiklikler yaparak başlıyoruz. İlk olarak veri tabanımıza Dukkan isimli bir tablo daha ekliyoruz ve alanları olarak;
• Id
• Name
• Description
• UnitPrice
• Stock
belirledikten sonra Entity modele ekleme işlemini gerçekleştirebilmek için *.edmx ara yüzünün üzerinde sağ tıklama yaptıktan sonra Update Model from Database seçeneğine tıklayarak yeni bir tablo ekleyebileceğimiz ekrana geliyoruz.
Karşımıza gelen ekranda Tables seçeneğinden yeni eklemek istediğimiz tabloyu seçtikten sonra tamam seçeneğine basarak Entity modelinin içeriğindeki tablo sayısını arttırıyoruz. Ayrıca daha önceki yazılarımızda değinmiş olmamıza karşın tekrardan hatırlamak gerekirse, Entity Model ’in içerisine tablo,view ve store prodecure (sp) ekleyebilmemiz mümkündür.
Eklemiş olduğumuz tablo entity modelde gözükmüştür. Bu tabloya ilişkin işlemleri yapabilmemiz için projeye bir tane Controller sınıfı ekliyoruz. İçeriğinde ilk olarak tablo içerisinde yer alan verilerin gözükmesi için index() metodunu dolduruyoruz. Sonrasında da herhangi bir veri yoksa yeni bir kayıt ekleme işlemini yapacağız. Bu noktada dikkat edeceğimiz yer başlamaktadır. Yazımızın başlarında Validation işlemlerini açıklarken en sık kullanım yerinin başında son kullanıcıya veri ekleme izni verilen yerlerde olduğundan bahsetmiştik. İşte bizde bu controller içerisinde yeni bir kayıt eklemek istediğimiz durumda Validation işlemlerini nasıl uygulayabileceğimize göz atacağız. Bunun için Create metodunda aşağıdaki eklemeleri ve düzenlemeleri yapıyoruz.
Controller\ProductController.cs
public ActionResult Create()
{
return View();
}
//
// POST: /Product/Create
[AcceptVerbs(HttpVerbs.Post)]
public ActionResult Create([Bind(Exclude="Id")] Dukkans dukkansToCreate)
{
//Kontrollerin yapıldığı kısımdır.
if (dukkansToCreate.Name.Trim().Length == 0)
ModelState.AddModelError("Name", "İsim degeri bos gecilemez...");
if (dukkansToCreate.Description.Trim().Length == 0)
ModelState.AddModelError("Description", "Aciklama degerleri bos gecilemez");
if(dukkansToCreate.UnitStock<0)
ModelState.AddModelError("UnitPrice","UnitPrice degeri 0 dan az olamaz...");
if (!ModelState.IsValid)
return Create();
try
{
// TODO: Add insert logic here
_db.AddToDukkansSet(dukkansToCreate);
_db.SaveChanges();
return RedirectToAction("Index");
}
catch
{
return View();
}
} |
Entity Model ’de yer alan veri tabanı tablosuna ilişkin elemanları tek tek değer kontrolü ettikten sonra bizim belirtmiş olduğumuz özellikler kriterleri kullanıcının girmiş olduğu veriler geçemezse ModelState.AddModelError() ile işlem yapılacak alan için istenilen mesaj verilebilir duruma gelinmiştir. Peki, "bizler hiç kontrol eklemezse varsayılan olarak yaptığı kontroller var mıdır?" şeklinde aklınıza bir soru takılabilir. Cevabı ise, evet vardır. Veri tabanı üzerindeyken tablonuzu oluşturma esnasında alanlardan boş geçilemez olarak tanımlamış olduğunuz alanlarda varsayılan olarak kontrol yapılmaktadır ve yapılan kontrol verilerin girilip girilmediği kontrolüdür.
MVC uygulamalarında kullanıcıların göreceği katmana View denilmekteydi ve bu sayfaları controller da oluşturulmuş olan metotlar yardımı ile basitçe oluşturabiliyorduk. Şimdi tekrardan kısaca bu işleme göz atmak gerekirse,
İlk olarak oluşturmuş olduğumuz metodun üzerine geliyoruz ve sağ tıklama sonrası addView seçeneğine tıklıyoruz.
Bir sonraki adımda karşımıza gelen ekranda Oluşturmak istediğimiz View ’ın adını (eğer vermezsek varsayılan olarak metodun adını alacaktır) ne tür işlem yapacağımızı ve veri sınıfının ne olacağını sormaktadır. Veri sınıfı bölümünde model isim alanı içerisinde yer alan nesnelerden tablomuzun isminin olduğu seçeneği seçmemiz durumunda yapmak istediğimiz işlemler sorunsuzca çalışacaktır. Aksi durumda çalışma anında hata ile karşılacaksınız.
Yaptığımız işlemler sonrasında view sayfasını oluşturmuş bulunuyoruz. Artık bu sayfanın içeriğini inceleyebiliriz.
View\Product\Create.aspx
<%@ Page Title="" Language="C#" MasterPageFile="~/Views/Shared/Site.Master" Inherits="System.Web.Mvc.ViewPage<FilmUygulama.Models.Dukkans>" %>
<asp:Content ID="Content1" ContentPlaceHolderID="TitleContent" runat="server">
Create
</asp:Content>
<asp:Content ID="Content2" ContentPlaceHolderID="MainContent" runat="server">
<h2>Create</h2>
<%= Html.ValidationSummary("Create was unsuccessful. Please correct the errors and try again.") %>
<% using (Html.BeginForm()) {%>
<fieldset>
<legend>Fields</legend>
<p>
<label for="Id">Id:</label>
<%= Html.TextBox("Id") %>
<%= Html.ValidationMessage("Id", "*") %>
</p>
<p>
<label for="Name">Name:</label>
<%= Html.TextBox("Name") %>
<%= Html.ValidationMessage("Name", "*") %>
</p>
<p>
<label for="Description">Description:</label>
<%= Html.TextBox("Description") %>
<%= Html.ValidationMessage("Description", "*") %>
</p>
<p>
<label for="Price">Price:</label>
<%= Html.TextBox("Price") %>
<%= Html.ValidationMessage("Price", "*") %>
</p>
<p>
<label for="UnitStock">UnitStock:</label>
<%= Html.TextBox("UnitStock") %>
<%= Html.ValidationMessage("UnitStock", "*") %>
</p>
<p>
<input type="submit" value="Create" />
</p>
</fieldset>
<% } %>
<div>
<%=Html.ActionLink("Back to List", "Index") %>
</div>
</asp:Content>dasda |
HTML elementinin özelliklerinden ValidationMessage() ile kullanıcıların veri girişinde yapmış oldukları hataları gösterebilmemize olanak tanımaktadır. Gerekli kontrolleri hatırlayacağınız üzere ProductController sınıfının içerisinde yer alan Create metodunun içerisinde yapılmıştı. Sizler index() metodunun dışında yer alan sayfaları da oluşturarak uygulamanızı daha da kullanışlı bir biçime getirebilmeniz mümkündür. Eğer bu işlemler esnasında herhangi bir zorluk yaşıyorsanız Asp.Net MVC Framework ile ilgili geçmiş yazıları okuyarak eksiklerinizi tamamlayabilirsiniz. Gerekli sayfaları oluşturduk ve web sayfasını çalıştırıyoruz.
Adres çubuğuna dikkat edersek, oluşturulan controller in adına göre view katmanına alt klasörler oluşturuldu ve o klasörün içerisinde oluşturulmuş olan index sayfası çağırıldı. Fakat tablomuzda hiç bir kayıt olmadığı için karşımıza sadece tablo alanlarının isimleri gelmektedir.
Gördüğünüz üzere ProductController sınıfında Create() metodunda kullanılacak değerler için eklemiş olduğumuz bütün Validation kontrolleri gerçekleşmiştir. Çok ufak bir hatırlatma yapmak gerekirse, Create() metodunda [Bind(Exclude="")] kullanım şekli veri tabanından ya da başka bir yerden otomatik olarak eklenecek olan verileri belirtmektedir. Bu bize belirtilen alan için değer bekleme eğer ki alan view sayfa üzerinde kaldırılmadıysa dahi girilen değeri görmeden işlemleri yapmaya devam et anlamına gelmektedir.
Yazımızda değinmiş olduğumuz konulara kısaca bir göz atmak gerekirse; İlk olarak Validation işlemlerinin hangi durumlarda, nasıl ve hangi amaçlarla kullanıldığını açıklamaya çalıştık. Bir sonraki adımımızda bir proje oluşturarak tablomuzu Entity Data model ’e ekleyerek proje içerisinde kullanılabilir bir duruma getirdikten sonra tablo için gerekli olan controller sınıf oluşturuldu. MVC Framework ile hazırlanmış olan web uygulamalarında Validation işlemlerini kullanmak istediğimizde Controller sınıflarının içerisinde yapmamız gerektiğini ve ModelState.AddModelError() özelliğini kullanmamız gerektiğine göz attık. Daha sonra oluşturmuş olduğumuz metodun view sayfasını nasıl oluşturabileceğimizi tekrardan hatırlayarak Create sayfasını oluşturduk. Markup kod tarafına otomatik olarak eklenen kodları incelediğimiz de gözümüze HTML elementinin bir başka özelliği çarpmaktadır ki bu özellik bizim uygulamak istediğimiz Validation işlemlerinde en çok yarayan ’*’ ’ı koymaktadır. HTML.ValidationMessage() özelliği ile de hatalı girilen bileşenlerin yanına kırmızı bir * koyarak daha da belirgin olabilmesine olanak tanımaktadır. En son olarak da yaptığımız işlemleri internet tarayıcında kontrol ederek işlemlerimizi tamamladık.
Umarım yararlı olabilmiştir.
Turhal Temizer
[email protected]
http://turhal.blogspot.com