Günümüzde birçok sektörde birbirine bağlı ürünler ortaya
çıkmaktadır. Bu ürünler birbirinden çok farklı özelliklere sahip ve çok yönlü
kullanımlara sahip olmaktadır. Peki nasıl oluyor da bu kadar çeşit ürün bir arada
sorunsuz olarak çalışabiliyor? Bunu hiç düşündünüz mü? Cevap basit "Standartlar".
Peki ama hangi standartlar demek en doğal hakkınız. Dünyada uluslararası
standartları sağlayan birçok standart kurumu bulunmakta. Bugün bu standart
kuruluşlarının en büyüklerinden olan ,CLI ve C# standartlarını
sağlayan ECMA dan bahsedeceğiz.
ECMA standartlar birliği 1960lı yıllardan sonra
gelişime geçen ve günden güne kontrolü daha da zorlaşan bilgi teknolojileri
odaklı çalışan bir standartlar kuruluşu olmayı hedeflemiştir. Nitekim günümüzde
sağladığı ve kabul ettiği standartlar genellikle bilgi teknolojisi ve haberleşme
standartlarına yöneliktir.
Ecma nın amaçlarını sıralarsak:
- Daha pratik, daha kullanışlı ve daha çok sistem
uyumlu teknolojiler geliştirilmesinde ön ayak olmayı sağlamak ve bunu
yaparken de belirli kuralları koymayı sağlamak.
- Standartların kurallarını dokümante ederek ücretsiz
ve kısıtlama olmaksızın kullanıma açılmasını sağlamak ve standartlar
kullanılarak gelişimi sağlamak.
ECMAnın günümüzde 350* den
fazla standardı ve 85* tane teknik raporu bulunmaktadır. Bunların %75 ide uluslararası standartlar olarak kullanılmaktadır.
ECMAnın Çalışması:
ECMA ya yeni yaptığınız bir çalışmayı sunmak ve
standartlaşmasını isterseniz öncelikli koşul şirketsel bazda olmanız
olacaktır. Küçük veya büyük olmanız önemli değil fakat şirket
olmanız, bir markanızın olması önemli. Başvurunuzdan sonra üyeliğiniz kabul
edilirse ECMA kurallarına göre sizi kendi kategorilendirdiği şirketler içine
koyuyor. ECMA da 4 çeşit üye kategorisi bulunmaktadır.
- Ordinary members
- Associate members
- SME members (Small and Medium sized Enterprises)
- SPC members (Small Private
Companies)
Ordinary Members:
Bu üyelik çeşiti ECMA daki en saygın, en büyük üyelik çeşididir ve daha
önceden kendi teknolojilerini yaratmış, bunları standartlaştırmış ve teknik rapor
olarak çıkarmış olan firmalara verilen üyelik sıfatıdır.ECMA nın ordinary üyeleri:
Microsoft, Avaya-Tenovis, Canon, Ericsson, Fujitsu, Hewlett
Packard, Hitachi, IBM, Intel, Macromedia, NEC, Panasonic, Philips, Pioneer, Ricoh, Sony,Toshiba.
Associate Members:
Bu üyelik çeşiti de ordinary üyelikteki vasıflara sahip şirketler girmekte fakat
tek farkı biraz sonra bahsedeceğim "General Assembly" bölümünde oy hakkına sahip
olmayan kuruluşlardır. Yani ordinary üyelerin bir gömlek daha üstün olduğunu
söyleyebiliriz. ECMA nın associate üyeleri: BEA
Systems, Borland, EMC, JVC, Mitsubishi
Electric, Novell, Quantum, Samsung, Seagate, Siemens, Tadiran Telecom,Texas
Instruments.
SME Members:
Bu üyelikte ise associate üyelik benzeridir. Tek farkı şirketin cirosundan
kaynaklanmaktadır. Bu sınıf üyelik küçük şirketler için düzenlenmiştir. Yıllık
cirosu 100 milyon İsveç frangından az olan şirketler bu kategoriye girerler.
ECMAnın SME üyeleri: AXA Rosenborg, CommerceQuest, Innovision, Mainsoft.
SPC Members:
Bu üyelik en küçük şirketler için tasarlanmıştır. Bu katagoriye giren üyeler
5 çalışandan fazla olmayan ve yıllık cirosu 5 miyon Isveç frangını geçmeyen
üyelerdir.ECMAnın SPC üyeleri: Dinkumware, Edison Design Group, LC
Consultants, Plum Hall.
Birde bu üyelik sisteminde farklı katagori olarak NFP
(Non-for-profit) denilen ayrı bir üyelik sistemi bulunur. Bu üyelik kategorisine
giren üyeler diğer standart kuruluşları ile ilişkili olduklarından dolayı otomatik olarak
bu gruba girerler. Yani sadece ECMA üyesi olmakla farklı standartlarda yer
almanın farkı burda açıkca gözükmektedir. ECMA nın NFP üyeleri: Centre of
Informations Technologies (CTI), ETH Zentrum, Fraunhofer Instute, Indian Institu of
Technology Delhi, Indiana University,I ngénieurs du Monde, IT University of
Copenhagen, Monash University, Mozilla Foundation, NIST, Object Management
Group, PTB,Share, Technische Universität Dresden, COSC of the University of
Canterbury, VCCI.
Bir teknolojinin standart olarak kabul
edilmeden önceki ilk aşaması bu teknolojiyi üreten firmanın ECMA da yukarıda belirttiğimiz
koşullara göre katagorilere konmasıdır. Daha sonra çeşitli kurallar çerçevesinde bu
yeni standartlar ECMA komitesi tarafından ele alınır. ECMA nın çalışmasını
aşağıdaki şekil ile daha iyi kavrayabiliriz.
şekil 1:ECMA çalışma mekanizması.
Yönetim:
ECMA standartlar kurumunun yönetim birimidir. Yıldan
yıla değişmektedir. 2005 yılı itibari ile başkanı
Mr. H. Theis
(Avaya-Tenovis), yardımcıları Mr. S. Statt
(Intel) ve Mr. P. Weijenbergh (Philips) dir.
Sekreterlik:
Yazışmaların takip edildiği
birimdir.
Komite Koordinatörlüğü:
"Genel topluluğa" sunulacak
olan teknolojinin öncesiyle ilgilenen birimdir. Bu birimde yıldan yıla
değişmektedir. 2005 yılı itibari ile bu grup aşağıdaki gibidir.
Şef:
Üyeler:
- Mr. M. Breidthardt (IBM)
- Mr. K. Fisher (Intel)
- Mr. H. Narita (Fujitsu)
- Mr. J. Neumann (Toshiba)
- Mrs. I. Valet-Harper (Microsoft)
Genel Topluluk:
ECMA üyelerinden oluşan ve en yüksek yetkiye sahip
olan bu grup şirketlerin kararlarına etkide bulunurlar. Yeni teknolojilerin
standart haline dönüşmeden önce bu kurulda (General Assembly) tartışılır.
| Apple |
Mr. E. Vangala değişimli Mr. D. Michael |
Microsoft |
Ms I. Valet-Harper değişimli Mr. H. Sutter |
|
Avaya-Tenovis |
Mr. H. Theis değişimli Mr. J.
Wagner |
Mitsubishi Electric |
Dr. M. Ogawa |
|
AXA-Rosenborg |
Mr. T. D. Mead |
NEC |
Mr. R. Hayatsu |
| BEA
Systems |
Mr. E. E. Cobb |
Novell |
Mr. M. de Icaza |
| Borland |
Mr. D. Thorpe |
Panasonic |
Mr. T. Ishida |
| Canon |
Mr. Y. Kuriyama |
Philips |
Dr. P. Weijenbergh |
|
Commerce-Quest |
Mr. P. Roth |
Pioneer |
Mr. A. Inoue değişimli Dr. O. Yamada |
| EMC |
Mr. G. Robinson |
Plasmon |
Mr. R. J. Longman |
| Ericsson |
Mr. T. Thyni |
Quantum |
Mr. P. Ritti |
| Fujitsu |
Mr. H. Narita |
Ricoh |
Mr. M. Takahashi |
|
Hewlett-Packard |
Ms J. Auber değişimli Mrs. K. Higginbottom |
Samsung |
Mr. J. Ko |
| Hitachi |
Mr. K. Yamashita değişimli Mr. T. Noguchi |
Seagate |
Mr. J. Wold |
| IBM |
Mr. M. Breidthardt |
Siemens |
Dr. B. Hammer |
|
Innovision |
|
Sony |
Mr. Y. Takayama değişmeli Mr. A. Dorofeev |
| Intel |
Mr. K. Fisher değişimli Mr. S. Statt |
Tadiran
Telecom |
Mr. G. Zaidman |
| JVC |
Mr. E. Ishiguro değişimli Mr. J. Shikunami |
Texas
Instruments |
Mr. Alain Berthon |
|
Macromedia |
Mr. W.A. Schulze |
Toshiba |
Mr. T. Sugaya değişmeli Mr. J. Neumann |
| Mainsoft |
Mr. J. Miller |
|
|
+ordinary üyeler
++associate üyeler
+++SME üyeler
Gelen bir başvuru teknik incelemeler yapıldıktan sonra
yukarıdaki kurul tarafından ele alınır ve bu teknolojinin bir standart olup
olmayacağına karar verilir. Tahmin edeceğiniz gibi yapılmış bir teknolojiyi
standart kurallara bağlamak için bu teknoloji için uzun süren incelemeler
gerekir. Bu test aşaması yaklaşık olarak 2 yıl sürmekte ve yukarıda bahsi geçen
kurul tarafından toplantılar aracılığı ile karara bağlanmaktadır. Bugün
kullandığımız Microsoft.NET teknolojisi bu aşamaların hepsini birden geçtikten
sonra CLI ve C# bileşenlerini standartlaştırmıştır. Buda Microsoftun
teknolojisini bu standartlara uyarak istenen her makine üzerinde çalışabilir
hale getireceği anlamını taşımaktadır. Nitekim bugün bu standartlara uyarak
geliştirilmiş sanal makineler görmekteyiz(Mono,Portable.NET gibi). Ayrıca bu
standartların açık olarak verilmesi de teknoloji gelişimini olumlu yönde
etkilemektedir. CLI ve C# standartlarına aşağıdaki linklerden ulaşıp
inceleyebilirisiniz:
C#: http://www.ecma-international.org/publications/standards/Ecma-334.htm
CLI: http://www.ecma-international.org/publications/standards/Ecma-335.htm
Son söz olarak Microsoftun
Başkanı Bill Gatesin bir sözünü sizlere hatırlatmak isterim:
“Yeni
standartlar ve sistemler yaratmak, farklı değişiklikler sağlamakta...Gördüğüm o
dur ki; Macintosh bile bu standartlara uymakta.”
-Bill Gates
*Ecma-international
web sitesindeki bilgilere göre verilen rakam.
Referanslar ve Kaynaklar:
www.ecma-international.org ,Applied Microsoft .NET Framework
Makale:
ECMA Nedir? Yazılım Mühendisliği Caner Şahan
|